Sahte İçkiyi Nasıl Ayırt Edebiliriz ?

Daha çok kazanmak gibi ekonomik sebeplerle bilerek gıdanın, gıda maddesinin ve ambalaj materyalinin yanlış lanse edilmesi, başka bir şey ile ikame edilmesi veya eklenmesiyle kısacası onaylanmamış bir değişiklik yapılarak insan sağlını teklikeye atan her türlü davranış gıda sahteciliğine (food fraud) giriyor.[1] 

Tüketici olarak bütün gıdalar için geçerli olan “Nasıl Anlarım?” sorusu sahte içkide de aynıdır. Çünkü tadından, kokusundan veya görünüşünden anlaşılamayacak hatta bazen analizleri bile zorlayan bu sahtecilik örneklerine yenileri ekleniyor ve aynı ölçüde yapılan sahteciliği tespit etme yöntem ve analizleri gelişmeye devam ediyor. Tüketici olarak bize düşen aslında gıdayı alırken basit ama etkili bir yöntem olan 4 şeye dikkat etmek; [2]

•    Satın alınan yer
•    Ürünün diğer benzerleri
•    Ambalaj/ Etiket bilgileri
•    Fiyat

Satın aldığımız yerin tanınmış, bildiğimiz ve güvendiğimiz bir yer olmasına dikkat etmek; satış belgesi [3] olmadan denetimsiz satış yapan yerlerden gıda almamak için ilk dikkat edilecek adım olabilir. İkincisi aldığımız ürünü, örneğin alkollü bir içkiyi, diğer benzerleriyle karşılaştırmak. Ürünün ismi bize başka çok bilinen alkollü içki markasının ismini, ambalajını çağrıştırıyor mu; daha doğrusu taklit ediyor mu diye bakmak olabilir. Ürünün ambalajına sadece son kullanma tarihine bakmak için değil etiket bilgilerine, üretici firma bilgilerine, üretim izni tarihi ve sayısına bakmak için kullanmak diğer başka bir adımdır. 

Son olarak belki de ilk bakılan şey olan fiyattan bahsetmek istiyorum. Aldığınız ürün benzer ürünlerden inanılamayacak ölçüde ucuz mu ve gördüğünüz marka ilk defa gördüğünüz bir marka mı, fikir vermesi açısından aynı ürünün farklı markalarını karşılaştırmak satın alırken yapılabilecek başka bir adım olabilir. Başta da vurguladığımız gibi sadece sahte içki değil hiçbir gıdanın görünüşünden, tadından, kokusundan sahte mi değil mi anlaşılamadığı için alırken güvenilir yerlerden, bilinen markaları, makul fiyatlardaki ürünleri etiketlerini okuyarak alalım.

Son olarak gündemde olan sahte içki olayları dolayısıyla alkollü içki alırken etiket bilgilerinde nelerle karşılaşabiliriz veya karşılaşmamalıyız, biraz da buna bakalım :

“Distile alkollü içkiler kurşun bazlı kapsül veya folyo ile kaplanmış kapatma cihazları ile kapatılmış kaplarda satışa hazır olarak tutulamaz veya piyasaya sunulamaz.”[4]

“Hiç bir ticaret markası, marka ismi veya ürünün içeriğini yansıtmayan özel ad bir distile alkollü içkinin satış tanımının yerine geçemez.”[4]

“Piyasaya arzına izin verilen alkollü içkilerin tabanı hariç iç ve dış ambalajlarında, aşağıda yer alan üç adet grafik uyarı mesajı ve bir adet yazılı uyarı mesajı birlikte kullanılır. Uyarı mesajı taşımayan alkollü içkiler iç piyasaya arz edilemez ve satılamaz.”: [5]

“Hacmen %1,2 den fazla alkol içeren içeceklerde sağlık beyanı yapılamaz. Bu ürün grubu için sadece enerji miktarının azaltılmasına ilişkin beslenme beyanı yapılabilir.” 


Kaynakça

[1] BINNS, J. (2020, June 05). Food fraud: What does it mean? Retrieved October 16, 2020, from https://ec.europa.eu/food/safety/food-fraud/what-does-it-mean_en.
[2] Fake alcohol. (n.d.). Retrieved October 16, 2020, from https://www.food.gov.uk/safety-hygiene/fake-alcohol.
[3] TÜTÜN MAMULLERİ VE ALKOLLÜ İÇKİLERİN SATIŞINA VE SUNUMUNA İLİŞKİN USUL VE ESASLAR HAKKINDA YÖNETMELİK. (2011, January 7). Retrieved October 16, 2020, from https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=14646.
[4] TÜRK GIDA KODEKSİ DİSTİLE ALKOLLÜ İÇKİLER TEBLİĞİ. (n.d.). Retrieved October 16, 2020, from https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=23431.
[5] ALKOLLÜ İÇKİ AMBALAJLARI ÜZERİNE KONULACAK UYARI MESAJLARIYLA İLGİLİ TEBLİĞ. (n.d.). Retrieved October 16, 2020, from https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=18711.
[6] TÜRK GIDA KODEKSİ BESLENME VE SAĞLIK BEYANLARI YÖNETMELİĞİ. (n.d.). Retrieved October 16, 2020, from https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=23281.

Alkollü İçecekler Hakkındaki Diğer İçeriklerimiz

'Rakı Nasıl Üretilir?' yazısını okumak için tıklayınız
'Şarap Nasıl Üretilir?' yazısı için tıklayınız
'Bira Nasıl Üretilir?' yazısı için tıklayınız
'Sahte İçki Zehirlenmelerinde Adını Sık Sık Duyduğumuz Etil Alkol ve Metil Alkol' yazısı için tıklayınız
'Yönetmeliklere Uyumlu Alkollü İçki Üretimi Hakkında Bilinmesi Gerekenler' yazısı için tıklayınız