Taze Sebze ve Meyve Tüketilirken Nelere Dikkat Edilmelidir?

09.01.2017

Vitamin, mineral, lif ve antioksidan kaynağı bakımından oldukça zengin olan meyve ve sebzeler önemli bir besin kaynağıdır [1]. Dünya Sağlık Örgütü'ne göre günlük en az 400 gram (5 porsiyon) meyve ve sebze tüketmek; kanser, solunum yolu hastalıkları, böbrek ve kronik rahatsızlıkları gibi bulaşıcı olmayan hastalık risklerini azaltmaktadır [2].  

Meyve ve sebze gibi taze ürünleri tüketirken en yüksek faydayı sağlayabilmek için tavsiye edilenler:

  • Sebze ve meyveler akan suyun altında çok iyi bir şekilde yıkanmalıdır.

  • Çiğ şekilde tüketilecek olan sebze ve meyveler için özel doğrama tahtaları kullanılmalıdır. Çarpmaz bulaşmayı önlemek için bu şekilde hazırlanmalı ve çiğ et/tavuk tarzı gıdalardan ayrı tutulmalıdır [3].

  •  Önemli vitamin ve mineraller özellikle dış kabuk ve hemen altındaki iç kısımda daha yoğun bulunduğu için özellikle çiğ şekilde tüketilmeye özen gösterilmelidir [4].

  • Taze sebzelerin ayıklanması ve pişirilmesi sırasında vitamin kaybı olabilmektedir. Bu yüzden sebzeler yıkanıp ayıklandıktan sonra pişirme işlemi de yapılacaksa uzun süre bekletilmeden tüketilmelidir [5].

  • Sebze ve meyvelerin besin öğelerinin zengin kalabilmesi için hazırlama, pişirme ve saklama koşulları uygun bir şekilde yapılmalıdır. Böylelikle lezzeti ve besin kalitesi uzun süre sağlanmış olur [1, 7].

  • Sebzelerde bulunan vitaminlerin kaybını en aza indirmek için yıkanıp pişirmeye yakın sürede doğranmalıdır. Su içinde bekletilen sebze ve meyvelerde suda çözünen vitamin ve mineral gibi mikro besin öğelerinin bekletme suyuna geçme ihtimali bulunduğundan sebzeler su içerisinde bekletilmemesi önerilmektedir [8].

Kaynakça


[1]      Onur, N., Sarper, F., & Neslihan, F. (2017). Farklı Sosyo-Ekonomik düzeydeki Ailelerin Sebze-Meyve Tüketim durumları (the cases of consuming vegetables and fruit of the families in different socio-economic levels). Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 5(1), 105–123. https://doi.org/10.21325/jotags.2017.62

[2]     Diet, nutrition and the prevention of chronic diseases: report of a Joint WHO/FAO Expert Consultation. WHO Technical Report Series, No. 916. Geneva: World Health Organization; 2003.

[3]       EUFIC (The European Food Information Council). (2020). Food and coronavirus (COVID-19): what you need to know.  https://www.eufic.org/en/food-safety/article/food-and-coronavirus-covid-19-what-you-need-to-know

[4]      Anonim. (n.d.). Beslenme. Temel Besin Grupları. (erişim tarihi: 28.10.22), from https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/beslenme/temel-besin-gruplari.html  

[5]      Lutsoia, K., Rooma, M. and Grupp Z., (1980). Correlation of the Nitrate and         Ascorbic Acid Content in Vegetables and Fruits. Vopr. Pitan., 3, 54-57

[6]      Gisslen, W. (2010). Professional cooking: College version. Wiley.

[7]     Yıldız, E. (2018). Sebze ve meyveler. E. Zencir (Ed.), Temel Mutfak Teknikleri içinde. T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını No: 3239, Açıköğretim Fakültesi Yayını No: 2104 s.118, Eskişehir