Ham Bal Nedir?

01.05.2020

Ham bal kovandan sofraya kadar hiç bir işlem görmeyen, doğal enzimlerini ve polenini yitirmeyen baldır. Aktif bir kovan sıcaklığı yaklaşık 35 ºC’dir  ve bal bu ısıda stabil yani ham kalabilmektedir. Türk Gıda kodeksi Bal Tebliği (2020) ‘ne göre ham bal 45 °C’den yüksek ısıl işlem görmemiş ve 0.3 mm’den daha büyük filtreler ile filtre edilmiş ballar olarak tanımlanmaktadır. Bala uygulanan ısıl işlemler ile  baldaki enzimler ve mikroorganizmalar inhibe edilerek raf ömrü uzatılmaktadır. Isıl işlemle beraber uygulanan filtrasyon işlemi de balın kristalleşme ihtimalini ortadan kaldırmaktadır.

Melitopalinolojik (balın mikroskobik analizi) analiz balda bulunan polenin, sporların kaynaklarının tanımlanmasında, baldaki yemiş nektarının botanik ve coğrafi kökeninin belirlenmesinde kullanılmaktadır. Polen analizi, balın fermantasyonu,tağşişi, nişasta parçası içerip içermediği ve mineral tozlar gibi kontaminasyonla bala bulaşan ve balda bulunmaması gereken mikroskobik canlılar hakkında önemli bilgiler vermektedir. Balda polen analizi ilk defa 1845 yılında Pfister tarafından yapılmış ve uzun yıllardır balın kalitesi hakkında bilgi edinmek için bir yöntem olmuştur. Baldaki kimyasal ve fiziksel özellik farkları, bitkinin coğrafyası , içeriğindeki nektar ve polen rengi, tadı, nemi,protein içeriği, şeker miktarı ile oluşmaktadır.

Türk Gıda Kodeksi Bal Tebliği (2020) Ek-2’deki Botanik Kaynağı Belirtilen Balların Minimum Polen İçerikleri şu şekildedir;

Normal olan unifloral türler en az %45 polen içeriği için Geven, Piren/Püren,Funda,Kanola,Yonca, Ayçiçeği,Üçgül, Hayıt, Fazelya.

Yoğun olan unifloral türler en az %70 polen içeriği için Kestane, Ökaliptus.

Az olan unifloral türler en az %15 polen içeriği için Akasya, en az %10  polen içeriği için Narenciye, Biberiye,Kekik, en az 5 polen içeriği için Ihlamur.



Kaynaklar:

Thakodee, T., Deowanish, S., & Duangmal, K. (2018). Melissopalynological analysis of stingless bee (Tetragonula pagdeni) honey in Eastern Thailand. Journal of Asia-Pacific Entomology, 21(2), 620-630.

Gazete, T. R. (2020). Türk Gıda Kodeksi Bal Tebliği. Tebliğ no: 2020/7.

Jones, R. (2009). Honey and healing through the ages. Journal of ApiProduct and ApiMedical Science, 1(1),1-5.

Türkiye Arı Yetiştiricileri Merkezi Derneği, Bal, “http://www.tab.org.tr/bal”,Erişim tarihi: 28.04.2020