Glutatyon Nedir? Ne İşe Yarar ?

Lütfiye Nisa ÖNGER | 09.10.2020

Glutatyon; glisin, sistein ve glutamik asit amino asitlerinin birleşmesiyle oluşan bir antioksidandır. Vücutta yeterli miktarda glutatyon üretilebilmesi için belirtilen amino asitlere ihtiyaç duyulur. Ayrıca vücutta glutatyon üretimi için gerekli olan enzimlerin varlığı ve genetik faktörler bireylerdeki glutatyon üretim kapasitesini etkilediği bilinir[1].

Vücutta işlevi nedir?

Glutatyon, serbest radikaller gibi doğal olarak oluşan zararlı bileşiklere karşı hücresel savunmada yer alır. Vücutta oluşan ya da dışarıdan alınan toksik maddelerin karaciğer tarafından uzaklaştırılmasını sağlar. En fazla karaciğer ve dalak, böbrek, göz merceği, kırmızı ve beyaz kan hücrelerinde bulunur [2].

Serbest radikallerin oluşumunu engelleyerek hücrelerin reaktif veya serbest oksijenin sebep olduğu oksidatif hasardan korunmasına yardım eden enzimlerden biri glutatyon peroksidazdır. Bu enzimin çalışması için yapısında bulunan selenyum mineralinin vücutta yeterli miktarda bulunması gereklidir. Kandaki glutatyon peroksidaz aktivitesini en üst düzeye çıkarmak için yetişkinlerin günde 55 μg selenyum alması önerilir [3].

Araştırmalara göre glutatyon seviyelerindeki azalma birçok kronik hastalıkla ilişkilendirilmiştir. Vücuttaki glutatyon seviyesinin artması, bu hastalıkları hafifletmeye veya ilerlemesini önlemeye yardımcı olabileceği belirtilmiştir [1].

Glutatyon;

  • antioksidan görevi görür ve beta-karoten, C ve E vitaminleri gibi diğer antioksidan seviyelerinin korunmasını destekler.

  • genlerde hasara yol açabilen (mutajenik) kimyasal bileşiklerle bağlanarak uzaklaştırılmasına sağlar.

  • DNA sentezi ve onarımına katılır ve bağışıklık tepkisini arttırabilir [4].

Kaynaklar:

[1] Minich, D. M., & Brown, B. I. (2019). A Review of Dietary (Phyto)Nutrients for Glutathione Support. Nutrients, 11(9), 2073. https://doi.org/10.3390/nu11092073

[2] Pastore, A., Federici, G., Bertini, E., & Piemonte, F. (2003). Analysis of glutathione: implication in redox and detoxification. Clinica Chimica Acta, 333(1), 19-39. doi: 10.1016/s0009-8981(03)00200-6

[3] Smolin, L. A., & Grosvenor, M. B. (2019). Nutrition: Science and applications. John Wiley & Sons, 462-477.

[4] Jones, D. P., Coates, R. J., Flagg, E. W., Eley, J. W., Block, G., Greenberg, R. S., Gunter, E. W., & Jackson, B. (1992). Glutathione in foods listed in the National Cancer Institute's Health Habits and History Food Frequency Questionnaire. Nutrition and cancer, 17(1), 57–75. https://doi.org/10.1080/01635589209514173