Demir Eksikliği Anemisi

23.02.2018

   Demir Eksikliği Anemisi

   Anemi, ülkemizde her 3 kişiden birinde görülen bir rahatsızlık. Halk arasında kansızlık olarak bilinen anemi, kan hücrelerinin sayı ve şekil bozukluğu ile kanda hemoglobin düzeyinin azalması ile beliren bir hastalık. Anemi, kanda oksijen taşıyan hemoglobin düzeyinin 11 gr/dl’nin altına düşmesi ile karakterizedir. Demir eksikliği anemisi, dünyada ve ülkemizde en sık görülen anemi türü. Yetişkin bir insan vücudunda ortalama 3-5 gram demir bulunur. Demirin çoğunluğu kanda ve kırmızı kan hücrelerinde hemoglobinde bulunur. Hemoglobinin yapısında bulunan demirin vücutta görevi oksijen taşımaktır. Akciğerlerden oksijeni hücrelere, hücrelerden de karbondioksiti akciğerlere taşır.

   Aneminin en önemli belirtileri: Baş dönmesi, yorgunluk ve enerji azlığı, iştahsızlık, sinirlilik, sürekli üşüme, konsantrasyon güçlüğü, sindirim sistemi bozuklukları, tırnakların incelmesi, çarpıntı ve nefes darlığı, solgun cilt, bağışıklık sisteminde zayıflık, yiyecek dışındaki şeylere örneğin toprak gibi buz gibi nesneleri yeme isteği aneminin en önemli belirtileridir.

   Aneminin en önemli nedenleri; 

  • Besinlerle vücuda yeterli miktarda demir minerali alınmaması, alınan demirin türünün biyoyararlılığının düşük olması,
  • Vejetaryen beslenme, 
  • A vitamininde eksiklik,
  • Demirin emilimi ve taşınmasıyla ilgili çeşitli kronik hastalıklar, aşırı kan kayıpları,
  • Demir emilimini azaltan etmenlerin (fitat, tanen, okzalat, çinko, kalsiyum çay, kahve) varlığı,
  • Gebelik gibi özel durumlarda gereksinimin artması, ancak gereksinimin karşılanmaması, 
  • Sık doğumlar ve düşükler,
  • Bağırsak parazitleri, bağırsak hastalıkları, bağırsaklardan demirin az emilmesi,
  • Besinlerin hazırlanmasında, pişirilmesinde ve saklanmasında sağlıklı ilkelere uyulmaması,
  • İlk altı aylık dönemde bebeklerin tek başına anne sütü ile beslenmemesi; zamanında ve uygun tamamlayıcı besinlere altıncı aydan sonra yoksulluk, yanlış inançlar ve beslenme bilgisinin eksikliği nedeniyle başlanmaması bebek ve çocuklarda demir eksikliğine neden olur.


   Aneminin sonuçları: Anemi; çalışma kapasitesinin azalmasına; hastalıklara kolay yakalanmaya, hatta gebelerde anne ölümüne neden olabilir. Bebekte ise erken doğuma; çocuğun zayıf olmasına, zihinsel veya fiziksel engelli çocukların doğmasına ve bebeğin anne karnında ölmesine neden olabilir. Diyetle demiri yetersiz tüketen okul çocuklarının sık hastalandıkları ve okula devam edemedikleri, öğrenme, algılama ve dikkatlerinin azaldığı ve okul başarılarının düştüğü bilinmektedir.