Limonlu Su İçmenin Faydası Var Mıdır?

31.03.2021

Öncelikle; insan vücudunun işleyebilmesi için oksijen kadar elzem* olan suyun, hücrelerimizde metabolik olarak birçok işlevi vardır. Bu işlevlerden bazıları:

  • Vücudumuza aldığımız besinlerin sindirimi ve emilimi,
  • Besin öğelerinin sindirimi sonucunda oluşan atıkların taşınımı ve atılımı,
  • Vücut ısısının ayarlanması,
  • Hücre ve doku yapılarının oluşumu,
  • Hormonların oluşumu ve salgılanması,
  • Vücudun asit ve baz dengesi*,
  • Bağırsakların düzenli çalışması,
  • Elektrolitlerin* taşınımı gibi birçok olayda kilit rol oynar[1].

Bunlarla birlikte böbreklerin idrar ile beraber atık maddelerini vücudumuzdan atabilmesi için suyun olması şarttır[2]. Tüketilen suyun yeterli olup olmamasına bağlı olarak birçok metabolik ve biyokimyasal olayda aksama gözlemlenir. Günümüzde; artan böbrek hastalıkları, bağırsak hastalıkları ve halsizlik gibi rahatsızlıkların görülmesinde su tüketiminin yeterli miktarda olmamasının etkisi büyüktür. Bunları önlemek için su tüketimi arttırılmalıdır. Bunun gerçekleşebilmesi için birçok yol vardır; bu yollardan biri suya aroma ilave edilerek tüketimidir[3, 4].

Suyun belli bir aromaya sahip olması için suya; limon, bal, elma, çilek, salatalık veya farklı meyve/sebze eklenir. Bu şekilde su, kendi öz aromasını anımsatmaz. Bu da damağa daha hoş bir tat verir. Bu sayede su içimi da zevkli hale gelir. İnsanların ilgisini de çeken bu suların daha fazla tüketilmesi umulur. Yine bu alanda yapılan çalışmaların çok nadir olmasından dolayı konunun kesinliği bulunmamaktadır[5].

Yaygın Yanlışlar
Yaygın olan yanlışlardan birisi detoks* sularının mucizevi olduğunun düşünülmesidir. Aslında medyaya bağlı olarak ön plana çıkan detoks suları aromalı sulardır. Unutulmamalıdır ki detoks suları mucizevi değildir. Bu suların asıl amacı su tüketiminin arttırılmasıdır ve bunların içilmesi sonucunda vücudumuzda gerçekleşen metabolik olaylar, normal su içimine bağlı gerçekleşen olaylarla aynıdır[6].

Yaygın olan yanlışlardan bir diğeri ise limonlu suyun yağ yakma işlevidir. Vücudumuz, yağları bir günde oluşturmadığı gibi anında kilo almayız/vermeyiz. Bunlar, bir süreç içerisinde yavaş yavaş ilerler. Yağların veya fazla kiloların azalması için de belli bir süreye ihtiyaç vardır. Vücudumuz bunları bir denge içinde yürütür. Limonlu suların içimi, bir ilaç gibi direkt yağı bulup eritmez[7].

Peki Limonlu veya Aromalı Suyun Hiç mi Faydası Yok?
Suya eklenen limonun veya meyvenin miktarı az olduğu için kalori* değeri düşüktür. İştah anında veya yiyecek ihtiyacı hissedildiği anda tüketilecek birçok seçenek vardır. Bunlar arasında aşırı yağlı ve şekerli gıdalar bulunur. Bunların da kalorileri oldukça fazladır ve periyodik olarak uzun bir süre ihtiyaçtan fazla tüketildiğinde vücutta yağ olarak depolanır. Bunun engellenmesi için kalori değeri çok düşük olan limonlu veya aromalı sular tüketilebilir. Vücudun fazla kalori almasını engellemiş olur[8, 9].

Bunların yanı sıra tarihte kullanılan birçok fonksiyonel gıda* bulunur; bunlara örnek olarak bazı bal ürünleri verilebilir[10]. Tıp tarihine bakıldığında suyun sıcaklığına bağlı olarak suya eklenen balın farklı hastalıklara olan etkisi bulunmuştur. Örneğin suyun soğuk olması halinde suya eklenen bal bağırsakları yavaşlatır. Su sıcak olursa bağırsakları hızlandırır ve kabızlığa iyi gelir[11]. 

Aynı zamanda balın su içerisinde belli bir süre bekletilip daha sonra tüketimi anemiye* iyi geldiği söylenirmiş. Bunların günümüz şartlarında araştırılmaya ve kanıtlanmaya ihtiyaçları vardır[12]. Ayrıca bal, antimikrobiyal ve antioksidan özelliği itibariyle tüketimi önerilir ve suya eklenilerek tüketimi de mümkündür[13].

Sözlük
*Elzem: Çok gerekli, vazgeçilmez[14].
*Fonksiyonel gıda: Vücudun temel besin ögelerine olan ihtiyacı karşılamanın ötesinde insan fizyolojisi ve metabolik fonksiyonları üzerinde ilave faydalar sağlayan, böylelikle hastalıklardan korunmada ve daha sağlıklı bir yaşama ulaşmada etkinlik gösteren gıdalar veya gıda bileşenleridir[10].
*Elektrolit: Suyun hücre içi ve hücre dışına akışları denetleyen iyonlardır. Katyon ve anyon olmak üzere iki formda bulunur[4].
*Kalori: Besinlerin dokular içinde yanarak vücudun sıcaklık ve erkesini sağlama değerlerinin ölçülmesinde de kullanılır[15].
*Detoks: Zararlı kimyasalları bir şeyden uzaklaştırma süreci[16].
*Asit baz dengesi: Sulu çözeltilerinde maddeler suya verdikleri iyonlara göre asit, baz ve bunların ara formu olan nötr olarak sınıflandırılırlar. Asit ve baz olarak ifade edilen maddeler kendi grupları içerisinde belli özellikleri sayesinde vücudun faaliyetlerinin devamını sağlarlar. Vücudumuzda bu faaliyetlerin devamı için belli bir denge bulunur. Bu dengeye ise vücudun asit baz dengesi denir[17].
*Anemi: Hemoglobin kanda oksijen taşıyan proteindir. Hemoglobin ise kanda bulunan kırmızı hücreler(alyuvar) tarafından taşınır. Kanda hemoglobin ve alyuvar sayısındaki azalma anemi olarak bilinir[18].

Yazar: Sümeyye ŞEN

Kaynakça

[1] Baysal, A. (2014). Beslenme, Hatipoğlu Yayıncılık (15.baskı), 109-114.
[2] Kara, B. (2015). Herkes için Böbrek Sağlığı. Nefroloji Hemşireliği Dergisi. 10(2), 10-12.
[3] Deligöz Bildacı, Y. Kazancıoğlu, R. (2018). Böbrek için Su. Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi. 27(2), 127-132.
[4] Baysal, A. ve ark. (2014). Diyet El Kitabı, Hatipoğlu Yayıncılık (9.baskı), 216-228.
[5] Tomris, A.O. ve Ark. (2011). Aromalı Doğal Mineralli İçeceklerin Tanımlayıcı Lezzet Profili Analizi. Academic Food Journal, 44-48
[6] Klein, A.V. ve Kiat E. (2014). Detox Diets for Toxin Elimination and Management: a Critical Review of the Evidence.Nutritional Sciences, 28(6), 675-686.
[7] Özkan, N. ve Bilici S. (2018). Yeme Davranışında Yeni Yaklaşımlar: Sezgisel Yeme ve Yeme Farkındalığı,Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi. 3(2), 16-24.
[8] Tam, A.ve Çakır, B. (2012). Birinci Basamakta Obeziteye Yaklaşım, Ankara Medikal Journal. 12(1), 37-41.
[9] Molina, E.G. ve Ark. (2010). Narenciye Limonun Gıda ve Sağlık için Doğal Biyoaktif Bileşikler, İlaç ve Biyomedikal Analiz Dergisi, 51(2), 327-345.
[10] Dayısoylu, K.S. Gezginç, Y. Cingöz, A. (2014). Fonksiyonel Gıda mı, Fonksiyonel Bileşen mi? Gıdalarda Fonksiyonellik, 39(1), 57-62
[11] Kuropatnicki, A. Klosek, M. Kucharzewski, M. (2018). Journal of Apicultural Research. Honey as Medicine: Historical Perspectives. 57(1), 113-118.
[12] Fassi Fihri, A. ve ark. (2016). Fas Keçiboynuzu Balının Kurşuna Bağlı Anemi ve Hepato-Böbrek Toksisitesine Karşı Koruyucu Etkisi. Cellur Physiology and Biochemistry. 39(1), 115-122.
[13] Mutlu, C. ve Erbaş, M. (2017). Bal ve Diğer Arı Ürünlerinin Bazı Özellikleri ve İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri, 10(2), 75-83.
[14] Türk Dil Kurumu | Sözlük. (n.d.). Türk Dil Kurumu Sözlükleri. https://sozluk.gov.tr/
[15] Cambridge Dictionary, https://dictionary.cambridge.org
[16] Oxford Learner’s Dictionaries, https://www.oxfordlearnersdictionaries.com/
[17] Hopkins, E. Sanvictores, T. Sharma, S. Physiology, Acid Base Balance. [Updated 2020 Sep 14]. In: StatPearls [2021 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK507807Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing.
[18] Baysal, A. (2014). Beslenme, Hatipoğlu Yayıncılık (15.baskı), 134-136.