Gıda Sahtekarlığı

13.08.2019

Dünya Çapında Dikkat Çeken Gıda Sahtekarlığı Örnekleri

Bir kimse veya kurum bilerek tüketiciyi aldatınca, haksız bir avantaj kazandığında ve gıda zincirindeki ilgili mevzuatları ihlal ettiğinde, gıda hilesi ortaya çıkar.

EU tarafından, bir olayın sahtekarlık olarak mı yoksa uygunsuzluk olarak mı değerlendirileceğini ayırt etmek için dört kilit işletme kriteri belirtilir. Bir dava dört kriterin hepsine uyuyorsa, o zaman sahtekarlık şüphesi olarak kabul edilir. Bu kriterler, AB ülkelerinde şu anda sahtekarlıkları bildirmek için geçerli olan kurallara karşılık gelir ve şu şekildedir:

· AB hukukun ihlali: AB tarım- gıda zinciri mevzuatında belirtilen bir veya daha fazla kuralın ihlalini içerir.

· Amaç: Yüksek kaliteli bir malzemenin daha düşük kalitede bir malzemeyle değiştirilmesi gibi bazı uyumsuzlukların tesadüfen olmadığına inanmak için güçlü zeminler oluşturan bir dizi faktörlerle doğrulanabilir. Bir bileşen daha düşük kalitede olanla değiştirildiğinde, genellikle hileli niyet anlamına gelmektedir.

· Ekonomik Kazanç: Hileden kazanılan doğrudan veya dolaylı ekonomik avantaj anlamına gelir.

· Müşterilerin Aldatılması: Müşterilerin yani tüketicilerin aldatma biçimini içerir. Aldatıcı unsur, ürünün bazı gerçek özelliklerini gizlediğinden (örneğin bildirilmemiş alerjenler) halk sağlığı riski olarak da değerlendirilir.

Gıda sektöründeki bu sahte uygulamalar, halk sağlığı risklerine de yol açabilir. Dünya çapında dikkat çeken bazı örnekler ise şöyledir:

· 1981, İspanya: Endüstriyel kullanıma yönelik "kolza yağı" sahtekarlığı yaklaşık 20.000 kişiyi etkiledi ve İspanya'da 370 ila 835 ölümüne neden oldu.

· 1999, Belçika: Gıdada bulunan dioksin büyük ekonomik kayıplara neden oldu.

· 2008, Çin: Melaminle düzenlenmiş süt ve bebek maması, 50.000'den fazla hasta bebeği ve altı ölümle sonuçlandı.

· 2012-2014: Çekya ve Polonya: 59 civarında zayiat veren yasadışı ispirtoların satışından kaynaklanan metanol zehirlenmesi.

· 2013: sığır ürünlerinde at eti

· 2017: yumurta içinde fipronil

At eti skandalının ardından, Avrupa Parlamentosu'nun 2013 yılındaki kararı Komisyon'a “gıda dolandırıcılığının garanti ettiği tüm dikkatini vermeye ve gıda dolandırıcılığını önleme ve mücadeleyi AB politikasının ayrılmaz bir parçası haline getirmek için gerekli tüm adımları atmaya” çağırdı.

AB ülkeleri ve Komisyon, AB'nin gıda dolandırıcılığına karşı eylemini güçlendirmek için 19 somut önlem üzerinde anlaştılar. Bu önlemler 9 Ekim 2017'de TARIM Konseyi'ne sunuldu.

Önlemler, Gıda ve Yem İçin Hızlı Uyarı Sistemi (RASFF) ile İdari Yardım ve İşbirliği (AAC) sistemi arasındaki etkileşimi iyileştirme taahhüdünü, yani ortak temas noktalarının oluşturulmasını içeren bir taahhüdü içermektedir.

Avrupa Komisyonunun aylık gıda sahtekarlığı raporuna aşağıdaki linkten  ulaşabilirsiniz.


Kaynak: 

https://ec.europa.eu/food/safety/food-fraud_en